Lúc này lãi suất thấp mà ngân hàng nhận vào (không huy động) 7.5 triệu tỉ đồng tiết kiệm. Nguồn chỉ có thể từ 120.000 hộ làm ăn nhỏ đóng cửa, hộ tương đối lớn trong 5 triệu hộ kinh tế gia đình phân vân cầm chừng. Để giữ vốn xoay vòng, họ tạm gửi tiền ‘nhàn rỗi’ vào ngân hàng.
Vì đang biến động hành chính – nhân sự, dân chờ xem ‘lá bùa hộ mệnh’ lâu nay với họ nghỉ hay chuyển việc khác. Nếu thay đổi, sẽ phải khởi tạo quan hệ làm ăn mới, quan trọng hơn khởi tạo hoá đơn máy tính tiền. Các chợ đóng cửa cơ bản là hàng giả, kém chất lượng, ‘xịn’ mà thiếu hoá đơn bị tịch thu. Chưa hẳn họ sợ thuế mới. Đi vệ sinh còn 8% VAT, hàng hoá dịch vụ cũng tăng, dân mới ‘lãnh đủ’.
Nghị quyết 68 treo bảng ‘sống còn’, kinh tế hộ gia đình sởn gáy. Va vào nhà nước chỉ thua lỗ, dân thấy động tĩnh sự lạ là dẹp sạch, bỏ chạy; chờ im lại ra. Xem chợ thì biết: đoàn dẹp lấn đường kiểm hàng, phía trước nháo nhào thu cất, đoàn qua ùn ùn bày ra. Không kiểm tra thì cấp trên khiển trách, đi chỉ chiếu lệ vì nhận ‘cống nạp’ rồi. Thuế, phí chồng lên như lầu; chỉ khác nhà cao càng yếu, thuế phí càng cao càng chắc.
Thuế trung ương đang dẹp phí ‘bất thành văn’. Dân làm ăn với tại chỗ dễ hơn, chấp hành chính quy vẫn bị cơ sở hành hạ. Karaoke ‘đèn mờ’ có nơi bị bắt, có nơi ‘quan đỏ’ vào ‘phòng vip’ ở đó. Cho thuê vỉa hè cũng giành giữa thuế sổ sách với kiếm ăn ‘lụp xụp núp lùm’. Ông Hải đầu hàng vụ dẹp lấn đường, rồi xả thải nhếch nhác, hàng dỏm, thiếu vệ sinh an toàn… đều do cơ sở ‘ăn nhặt’ giả lơ. Hộ làm ăn nhỏ ỷ chỗ dựa, gây ảnh hưởng dân cư.
Nhìn cá lẻ thì nhỏ nhưng ‘sai nha’ thu dồn thành khoản lớn liên tục chia nhau. Xã phường sáp nhập sẽ thêm ‘trùm’. TBT muốn chính quy tăng thu bù trả giảm biên chế, sẽ khó sắp sếp thuế. Lâu dài cần dẹp bỏ cơ sở ăn mắn ăn bẩn, buôn bán rõ ràng lợi cho tiêu dùng. Nhưng thuế cần công khai phục vụ an sinh toàn dân. Còn hàng giả hàng lậu thì TBT đến bí thư chi bộ ‘toàn triệt’ phải nhận trách nhiệm.
Cũng như ‘đốt lò’, thuế – phí khó mà ‘ta đánh ta’ thắng thua. Giải quyết cát cứ địa phương và quyền lệnh trung ương thế nào khi các cấp chỉ một đảng, dưới nhặt nhạnh từ dân mới có ‘chung chi ghế nóng’ trên toàn quyền bổ nhiệm nhân sự chủ chốt nhiệm kỳ.
Y.D
