Từ ngày 1/1/2026, theo Nghị định 296/2025/NĐ-CP, chính quyền có thẩm quyền truy thu và cưỡng chế cả tài sản riêng của cá nhân là thành viên hộ kinh doanh, hộ gia đình để thi hành xử phạt hành chính. Đây là thay đổi lớn, tác động trực tiếp đến hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ lẻ – khu vực vốn được xem là “xương sống” của nền kinh tế phi chính thức.
Cần lưu ý, Nghị định 01/2021/NĐ-CP đã xác định rõ: hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh. Với quy định mới, nguyên tắc “trách nhiệm vô hạn” này được đẩy lên mức cao hơn khi không chỉ dừng ở nghĩa vụ dân sự, mà còn áp dụng mạnh tay trong xử phạt hành chính, kể cả cưỡng chế tài sản riêng.
Nghị định 296/2025/NĐ-CP do Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký ban hành ngày 16/11/2025 được lý giải nhằm tăng hiệu lực quản lý nhà nước. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: khi ranh giới giữa tài sản kinh doanh và tài sản sinh hoạt của người dân vốn đã mờ nhạt, việc cưỡng chế liệu có đẩy rủi ro pháp lý về phía những người buôn bán nhỏ, ít hiểu luật, ít khả năng tự bảo vệ?
Nếu thiếu cơ chế hướng dẫn minh bạch và bảo đảm công bằng, quy định này có thể khiến nhiều hộ kinh doanh đối mặt nguy cơ mất sạch tài sản vì vi phạm hành chính, làm gia tăng tâm lý bất an và thu hẹp không gian mưu sinh của người dân.
Linh Linh
